Η σεξουαλική παρενόχληση στα 1874

 

Υπάρχει ένα πλεονέκτημα στην γνώση της μόδας περασμένων δεκαετιών ή και αιώνων: μας βοηθάει να καταλάβουμε καλύτερα τις κοινωνικές συνθήκες των έργων τέχνης -οπότε να συλλογιστούμε σωστότερα πάνω στις συνθήκες αυτές. 

 

Ο πίνακας είναι του 1874 της φωτογραφίας του Berltold Wolze κι  ονομάζεται "ο ενοχλητικός τζέντλεμαν" (Der lästige Kavalier). Ο ζωγράφος απεικόνισε με λεπτότητα κι ενσυναίσθηση την σεξουαλική παρενόχληση της εποχής του. Ο πίνακάς του είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα έργου που το μισό του νόημα χάνεται  για τον σημερινό θεατή, γι αυτό θα τον αποκωδικοποιήσουμε λίγο. 

 

Βλέπουμε μια χαρακτηριστική εικόνα σεξουαλικής παρενόχλησης νεαρής κοπέλας από ώριμο άντρα, μέσα στο βαγόνι ενός τραίνου.  Δεν ξέρουμε τι της λέει εκείνος, ξέρουμε μόνο ότι καπνίζει πούρο κι είναι ευδιάθετος, δεν φαίνεται να έχει σκοπό να φύγει. Η κοπέλα είναι παραπάνω από ενοχλημένη, αν παρατηρήσετε καλά, έχει δάκρυα στο πρόσωπό της. Γιατί κλαίει; Είναι τόσο πολύ δύσκολη η θέση της, τόσο απρεπής η συμπεριφορά του άντρα; 

Ναι, είναι. 

 

Η κοπέλα μας βρίσκεται σε πένθος, φοράει κατάμαυρα ρούχα, γάντια και καπέλο. Το πένθος της είναι πολύ πρόσφατο, διότι δεν έχει πάνω της ούτε μια κορδέλα σε μωβ απόχρωση (το επόμενο πένθιμο χρώμα, που φοριόταν μετά απ΄ορισμένους μήνες). Είναι δε, πολύ νέα, κάτω από 16 χρονών, αφού τα μαλλιά της δεν είναι μαζεμένα και τα αυτιά της δεν είναι τρυπημένα, προνόμια που δίνονταν στις γυναίκες μετά τα 16, ακόμα κι αν ήταν παντρεμένες. Επιπλέον ταξιδεύει μόνη της, ασυνόδευτη, πράγμα που σημαίνει ότι δεν υπάρχει στενός συγγενής της ζωντανός, ούτε άντρας, ούτε γυναίκα ώστε να την συνοδεύσει. 

Μπορούμε να υποθέσουμε ότι πενθεί πατέρα ή σύζυγο, μια που ήταν αρκετά κοινό παλιότερα οι μανάδες να χάνονται στην γέννα κάποιου παιδιού -αν όχι του πρώτου, τότε κάποιου επόμενου. Πιθανόν λοιπόν πριν καιρό έχασε την μητέρα της  και πρόσφατα τον πατέρα της. Είναι ούτε 16 χρονών κι ολομόναχη στον κόσμο, με έναν άγνωστο να της ψιθυρίζει στο αυτί.  Δεν μπορεί να αποφύγει τον ενοχλητικό τζέντλεμαν, μα ούτε και να ενδώσει στο φλερτ του, διότι το επόμενο βήμα θα είναι το πεζοδρόμιο για εκείνη (με βάση τον ηθικό κώδικα της εποχής). Εχει δίκιο λοιπόν να κλαίει: Η ζωή της θα είναι συνέχεια έτσι από εδώ και στο εξής. Ένα ατέλειωτο κυνηγητό από ενοχλητικούς τζέντλεμεν.

DIVA d' Emanuel Ungaro

 

Οι μεγάλοι σχεδιαστές μόδας, δηλαδή οι ελάχιστοι Γάλλοι και Ιταλοί που παρουσίαζαν σειρά Haute Couture, έπαιρναν τα αρώματα πολύ στα σοβαρά - ακριβώς όπως οι πελάτισσές τους. Μελετούσαν χρόνια την μυρωδιά κάποιου αρώματος που θα είχε την υπογραφή τους και πρόσεχαν εξίσου την συσκευασία. 

O Εμανουέλ Ουνγκαρό ίδρυσε τον οίκο του το 1965 και κυκλοφόρησε το πρώτο του άρωμα το 1983, δηλαδή 18 ολόκληρα χρόνια αργότερα. Συνεργάστηκε με τον αρωματοποιό Jaques Polge  (επινοητή του YSL Rive gauche, Coco mademoiselle, Allure). Το αποτέλεσμα δικαίωσε τις προσδοκίες του Εμανουέλ και την φήμη του Polge. 

Το DIVA είναι συνολικά μυρωδιά chypre, επομένως δεν ταιριάζει στις λεπτεπίλεπτες παρουσίες και στις νεαρές κοπέλες. Μυρίζει, στην αρχή πορτοκάλια, μανταρίνια και κάρδαμο, στην συνέχεια δυο-τρία τριαντάφυλλα, γαρύφαλλο, υλάνγκ και ίριδα, και στο τέλος βετιβέρ, σανδαλόξυλο και βρύα δρυός. 

Το κάτω μέρος του μπουκαλιού θυμίζει το κλασικό φόρεμα ντίβας της δεκαετίας του 1950, αυτό που ήταν στενό,  σταυρωτό, με ντραπέ κορσάζ, σαν αυτα που φορούσε η Μέριλιν.  Το καπάκι απηχεί τα στολίδια κεφαλής των γυναικών στην δεκαετία του 1920 και τις μεγάλες σταρ του βωβού κινηματογάφου, π.χ. την Γκλόρια Σβάνσον. Όλο μαζί είναι ένα κομψότατο μπουκάλι, αληθινό στολίδι για κάθε μπουντουάρ.

 (φωτo La mode de Pinktag,  το μικρό μπουκάλι αρώματος που κυκλοφόρησε σε Χριστουγεννιάτικη συσκευασία το 1987, μαζί με το eau de parfum)

AVON εναλλασσόμενα σκουλαρίκια

 

Μια ιδέα της εταιρείας AVON από την δεκαετία του 60 που αγαπήθηκε πολύ από τις γυναίκες:σκουλαρίκια κρίκοι που πωλούνται σε σετ, μαζί με πολλά κρεμαστά στοιχεία. Ο κρίκος είναι σταθερός και ίδιος πάντα, τα κρεμαστά έχουν διαφορετικά χρώματα κι εναλλάσσονται ώστε να ταιριάζουν με το ντύσιμο της γυναίκας. Όλα μαζί πωλούνταν σε ένα πρακτικότατο κουτάκι-θήκη, που μπορούσε να μεταφερθεί εύκολα στην τσάντα χειρός και να εξυπηρετήσει την ιδιοκτήτριά του όλες τις μέρες των διακοπών ακόμα και σε κάπως επίσημες εκδηλώσεις -δηλαδή ο χρυσός κρίκος μόνος του.

 

Το συγκεκριμένο σύνολο της AVON πωλούνταν με κρίκο σε κλιπ. Η ιδιοκτήτριά του σήμερα τον έχει αντικαταστήσει με ένα παρόμοιο κρίκο για τρυπητά αυτιά και χρησιμοποιεί από το σετ μόνο τα τέσσερα κρεμαστά.  Αυτά είναι φτιαγμένα από λουσίτη σε κόκκινο του κερασιού, πράσινο σαπουνιού, μπλε μαρέν με χρυσές κουκίδες και λαδί με μπεζ στίγματα.

(φωτογραφίες la mode de Pinktag)
 

Τα πρωτα βήματα των Mods.

 

Περιοδικό "Γυναίκα", τεύχος στα τέλη Ιουνίου του 1965. Η συντάκτρια, εξηγεί τι θα προσφέρει το περιοδικό στα επόμενα τεύχη του και μας λέει:

"Τα πιο όμορφα, τα πιο δροσερά, τα πιο νεανικά μοντέλα του φετεινού καλοκαιριού! Περιλαμβάνουν φούστες, μπλουζάκια, φορέματα για την θάλασσα, βραδινές τουαλετίτσες, παντελόνια, ντε-πιές, φουστάνια για το πρωί και για το βράδυ. Σε μερικά δίνουμε το πατρόν που θα σας διευκολύνει στο κόψιμο, αλλά κι όλα τα άλλα θα τα ράψετε πολύ εύκολα γιατί είναι τόσο απλά!"

Από αυτό το πρώτο τεύχος με τα πατρόν 3971 παίρνουμε δυό πατρόν. Το πρώτο για σύνολο περιπάτου και και κλαμπ, εάν βρισκόμαστε σε διακοπές, με ίσιο παντελόνι και σχεδόν ίσια μπλούζα που κουμπώνει με μικρά κουμπάκια μπροστά. Το μοντέλο εκτελείται σε μονόχρωμο λινό γα το κάτω μέρος κι εμπριμέ λινό για το πάνω, δημιουργώντας ένα σύνολο που λέγεται composé.

Αυτό το ίδιο πατρόν εάν το κόψουμε κοντύτερο, μας δίνει  το σύνολο της πλαζ, με μικρό μπουστάκι και σορτς, πάλι από δροσερό λινό με το ίδιο γεωμετρικό μικρό καρώ για το πάνω και το κάτω μέρος. 

Αξίζει τον κόπο να παρατηρήσουμε την μεγάλη τσάντα δεξιά που στολίζεται με μια στυλιζαρισμένη μαργαρίτα, ο κύκλος της οποίας είναι από το ίδιο ύφασμα με το ρούχο,  ενώ αριστερά, το ύφασμα της μπλούζας χρησιμεύει ως πρώτη ύλη και για το μαντήλι κεφαλιού. 

ΠΟΔΙΆ ΚΟΥΖΙΝΑΣ, 1956

 

Απο το περιοδικό  Votre Mode και το τεύχος που κυκλοφόρησε 27 Δεκεμβρίου του 1956, αυτή η ποδιά κουζίνας. Φτιαγμένη σε χοντρό βαμβακερό τουάλ, ουσιαστικά ριχτή, κλείνει με φερμουάρ μπροστά και σφίγγει με πρόσθετη ζώνη στην μέση, ραμμένη από το ιδιο ύφασμα.

Η ποδιά είναι πολύ πρακτική με τις μεγάλες τσέπες της και το εύκολο κούμπωμά της, κι είναι επίσης διακοσμητική χάρη στον μεγάλο γιακά που την μετατρέπει σχεδόν σε φόρεμα, φαίνεται πολύ όμορφη τον χειμώνα πάνω από ένα κολάν και λεπτό ζιβάγκο, ενώ το καλοκαίρι φοριέται άνετα μόνη της με παντελόνι ή φούστα.

Συνολικά βλέπουμε ένα ρούχο κουζίνας ιδανικό για τις γυναίκες που περνάνε πολλές ώρες μαγειρεύοντας πολύπλοκα φαγητά και γλυκά, αρκετά κομψό για να μπορούν να ανοίξουν την πόρτα χωρίς να ξεντυθούν -αν τυχόν κάποιος τους χτυπήσει  το κουδούνι.Μερικές γυναίκες χρειάζονται ακριβώς ένα τέτοιο ρούχο. 

(αρχικό σκίτσο ασπρόμαυρο, φωτογραφημένο κι επιχρωματισμένο από La mode de Pinktag)

Καπέλο του 1922

 

Στο εξώφυλλο του περιοδικού Mode du jour που κυκλοφόρησε στις 20 Ιουλίου του 1922, φιγουράριζε σε σκίτσο αυτό το  καπέλο, που δεν χρειάζεται κανένα σχόλιο: η ομορφιά του τα λέει όλα. 

(φωτογραφία της σελίδας La mode de Pinktag) 

Φθινοπωρινές μπλούζες του 1957

 

Votre Mode του 1957 και δυό μπλούζες  σχεδιασμένες σοφά, ακριβώς για το γραφείο. Sage=σοφός, είναι ο γαλλικός όρος για το ντύσιμο αυτού του τύπου, το οποίο συνδυάζει δυο στοιχεία.  Πάμε να τα δούμε. 

 

Το πρώτο κύριο ζήτημα για το κάθε ρούχο είναι το κατάλληλο ύφασμα. Εδώ οι μπλούζες μας είναι από χοντρό βαμβακερό που κρατάει την γραμμή του και γίνεται τριζάτο στο σιδέρωμα, ιδανικό για ρούχα "δομημένα" -structured όπως λέμε σήμερα- με εξώγαζα, μυτερούς γιακάδες και ίσιες επιφάνειες στο πατρόν, χωρίς ντραπαρίσματα. Τα δυό μοντέλα δεν θα ήταν δυνατόν να υλοποιηθούν σε ύφασμα ζέρσεϊ ή σε μεταξωτό. 

Το δεύτερο ζήτημα είναι το κόψιμο, που πρέπει να εξυπηρετεί τον χώρο στον οποίο το ρούχο θα φορεθεί και να διευκολύνει την γυναίκα, όχι να την δυσκολεύει. Γι αυτό, οι μπλούζες μας είναι ούτε φαρδιές, ούτε στενές,  ώστε να επιτρέπουν στο σώμα να κινείται, χωρίς περίσσιο ύφασμα που θα ήθελε ειδική προσοχή για να μείνει ευπαρουσίαστο. Έχουν μανίκια 3/4 ή κοντά, δηλαδή αυτά που οι μανσέτες τους δεν ανακατεύονται με ταμπόν μελανιού για σφραγίδες. Ο μικρός γιακάς προστατεύει τον καταπονημένο από το σκύψιμο στα χαρτιά αυχένα από ρεύματα αέρος. Το απλό κούμπωμα στο μπροστινό μέρος του σώματος διευκολύνει το φόρεμα του ρούχου και το κάνει κατάλληλο για όλες τις ηλικίες γυναικών -σε σχέση με το φερμουάρ στο πίσω μέρος που  απαιτεί την ευλυγισία της νεότητας. Τέλος, η έλλειψη  μιάς διακοσμητικής λεπτομέρειας  κατασκευασμένης με επιπρόσθετο κομμάτι  υφάσματος, π.χ. ένα βολάν γύρω από τον γιακά, που θα εμπόδιζε την κίνηση ή και την καθαρή θέα προς τα έγγραφα στην επιφάνεια του γραφείου, είναι η σωστή επιλογή για τα ρούχα γραφείου. 

Για άλλη μια φορά οι σχεδιαστές πατρόν του περιοδικού Votre Mode τα πάντα εν σοφία ποίησαν, μένοντας πιστοί στον στόχο του περιοδικού,  που ήταν ο συνδυασμός της κομψότητας αλλά και της πρακτικότητας για τις αναγνώστριές τους. 

(φωτογραφία και επιχρωματισμός των σκίτσων La mode de pinktag)

Η ΔΡΟΣΙΑ ΤΟΥ 1965

 

Απο τις αρχές της δεκαετίας του ΄60 η μόδα είχε κάνει στροφή προς την νεανικότητα. Η στροφή ξεκίνησε από τους ίδιους τους νέους, που για πρώτη φορά μπήκαν στον χάρτη της βιομηχανίας πρετ-α-πορτέ ως αγοραστικό κοινό με αξιώσεις. Έως το 1965 η δροσιά των νεανικών ρούχων είχε συγκινήσει όλον τον κόσμο, γι αυτό και τα ρούχα των μεγαλύτερων γυναικών δανείστηκαν στοιχεία της που πριν δεν είχαν: τα μικρά βολάν στα τελειώματα, το κοντό μήκος στις φούστες, τα σορτς και εν μέρει τις διαφάνειες. 

Στην φωτογραφία μας δυό μοντέλα που προσέφερε σε πατρόν το περιοδικό Γυναίκα στο τέλος Ιουλίου του 1965. Είναι απλά στο ράψιμό τους και στηρίζουν την γοητεία τους κυρίως στα πολύ όμορφα υφάσματα. 

 

Το σύνολο δεξιά προορίζεται για την πλαζ. Αποτελείται από τυνικ από ριγέ τούλι κι όμοιο διακοσμητικό μαντήλι κεφαλιού, τα οποία φοριούνται πάνω από ντε-πιές μαγιό με βολανάκια στα τελειώματα. 

Αριστερά κατάλληλη για ένα καφεδάκι στην παραλία, η μονοκόμματη κοντή φόρμα από βαμβακερό γκοφρέ, που προσφέρεται στο πατρόν σε δυό παραλλαγές, με μανίκι και χωρίς. Στολίζεται κι αυτή με μικρό πυκνό βολάν ολόγυρα στο ντεκολτέ. 

 

Το 1965 ήταν μια πολύ όμορφη χρονιά, ειδικά για τα καλοκαιρινά ρούχα. Ήταν ένα μεταίχμιο. Η μόδα είχε ξεφύγει οριστικά από την αυστηρότητα της δεκαετίας του 50 και δεν είχε μπει στις υπερβολές της δεκαετίας του 70. 

(φωτογραφίες από το περιοδικό και ρετούς La mode de Pinktag)

Helena Rubinstein 1962

 

Φθινόπωρο και Χειμώνας του 1962. Η εταιρεία Helena Rubinstein παρουσιάζει την νέα της πρόταση για μακιγιάζ με το όνομα "Magic makeup", σε μια ολοσέλιδη κομψότατη φωτογραφία. Mέσα σε ένα ροζ σύννεφο εμφανίζεται ένα μάτι τέλεια μακιγιαρισμένο, φορώντας μολύβι φρυδιών, eye-liner, σκιά ματιών, μάσκαρα και κονσήλερ. Όπως λέει η διαφήμιση:

"Tα μάτια της γυναίκας είναι ο καθρέπτης της  ψυχής της. Στα μάτια της φαίνεται η έκπληξις και ο θαυμασμός. Αυτά γελούν ή κλαίνε, προσελκύουν ή απωθούν. Το magic makeup  Helena Rubinstein  αποκαλύπτει και τονίζει την πραγματική γοητεία των ματιών".

Η Helena Rubinstein με την ποιότητα και την αισθητική των προϊόντων της, αποθεώνεται για μια ακόμα χρονιά από τις γυναίκες και δικαιώνει άλλη μια φορά τον τίτλο που αυτές τις απέδιδαν στις συζητήσεις τους, ως "the masterpiece of makeup".

 

ΕΚΑΤΟ ΧΡΩΜΑΤΑ ΜΑΖΙ

 

Πολλά χρώματα μαζί στο ίδιο ντύσιμο, μια επικίνδυνη ιδέα. Πολλές γυναίκες ονειρεύονται ένα πολύ τολμηρό σύνολο, με εκατό χρώματα μαζί. Είναι δυνατόν μια τέτοια εικόνα να είναι κομψή; 

Να είναι ακριβώς κομψή είναι δύσκολο. Όμως αξίζει τον κόπο να την δοκιμάσει κάποια υπό προϋποθέσεις που την μετατρέπουν σχετικά σε ασφαλή λύση. Ποιές προϋποθέσεις; 

1) Να βρει την κατάλληλη στιγμή και το κατάλληλο μέρος, δηλαδή τις διακοπές και το τέλος του καλοκαιριού, σε μια βόλτα στην πολη ή για καφεδάκι με φίλους. Αυτό το ντύσιμο είναι πολύ φανταχτερό για γραφείο, για βράδυ και για τις υπόλοιπες τρεις εποχές το χρόνου. Απασχολεί το μάτι υπερβολικά και δεν ταιριάζει με τις καιρικές συνθήκες άλλων εποχών. 

2) Τα χρώματα όλων των ρούχων πρέπει να είναι όμοια και απλώς να επαναλαμβάνονται σε διαφορετικά μοτίφ ανά ρούχων.

3) Ολα πρέπει να είναι χαρούμενα. Ένα σύνολο φορτωμένο με χρώματα σε θλιβερές και σοβαρές αποχρώσεις, π.χ. καφέ, μωβ, μπλε, μαύρο, γκρί, κυπαρισσί, απλώς φέρνει κατάθλιψη σε όποιον το κοιτάζει. Οι άνθρωποι δεν συγχωρούν ποτέ αυτούς που τους καταθλίβουν -και με το δίκιο τους. Το φορτωμένο σε κίτρινο, λαχανί, πορτοκαλί, ροζ, απλώς πολλαπλασιάζει την ευθυμία, εκπέμπει αισιοδοξία, μοιάζει με μια διαβεβαίωση πως όλα θα πάνε καλά.

4) Δεν συνδυάζεται με κοσμήματα ή μακιγιάζ. Ενα βραχιολάκι από χρωματιστές κλωστές κι ένα λιπ γκλος, φτάνουν και περισσεύουν. 

Το σύνολο της φωτογραφίας ίσως είναι κατάλληλο για πολύ νέες γυναίκες, ας πούμε ως τα 25. Με ένα παντελόνι σιγκαρέτ αντί για σορτς μπορεί να φορεθεί ως τα 60 και με μια φούστα αντί για σορτς, έως τα 100 σίγουρα.

Εάν ονειρεύεστε ένα πολύ χρωματιστό ντύσιμο, μαζέψτε το θάρρος σας και δοκιμάστε το, ακολουθώντας αυτές τις συμβουλές. Είναι άδικο να πεθαίνουμε χωρίς να φορέσουμε ποτέ τα ρούχα που ονειρευτήκαμε. 

(φωτογραφία από το άλμπουμ του 2017, The rookie yearbook )

ΠΡΩΤΟΒΡΌΧΙΑ 1960

 

Το 1960 ακριβώς είναι η καλύτερη χρονιά για καμπαρντίνες, γενικά. Είναι η στιγμή που οι τάσεις της δεκαετίας του 50 σβήνουν κι οι επόμενες της δεκαετίας του 60 εμφανίζονται.  Υπάρχουν στην μόδα ταυτοχρόνως όλες οι γραμμές που θα ήθελε να φορέσει μια γυναίκα, από τις στενές με σφιχτή ζώνη στην μέση, τις ίσιες ριχτές και σχεδόν αντρικές, χωρίς ζώνη με μέτρια μανίκια, έως τις φαρδιές σε γραμμή Αλφα που δεν περιορίζουν πουθενά το σώμα. Υπάρχουν επίσης όλα, μα όλα τα χρώματα: τόσο τα παστέλ σε κίτρινο, ροζ, μωβ, γαλάζιο, όσο και τα χτυπητά σε κόκκινο, πράσινο έντονο, ροζ τροπικό, και φυσικά τα βασικά σε μπεζ, γκρι, μαύρο. 

Από φιγουρίνι του 1960 είναι η κομψότατη πρόταση της φωτογραφίας μας. Καμπαρντίνα φθινοπωρινή σε ανοιχτό κι υποτονικό κίτρινο, από βαμβακερό κερωμένο ύφασμα, σε γραμμή άλφα, με μανίκια ρεγκλάν ιδιαίτερου κοψίματος, μεγάλο γιακά με διπλό πέτο και δυό κρυφές τσέπες που στολίζονται με τεράστια εξωτερικά πατ. Η καμπαρντίνα είναι κατάλληλη για όλες τις δραστηριότητες του πρωινού και του απογεύματος, ενώ ταιριάζει τόσο με φορέματα ή φούστες  και γόβες, όσο και με στενά παντελόνια και μπαλαρίνες. Ενα αεράτο, ευκολοφόρετο ρούχο που δίνει προτεραιότητα στην άνεση της γυναίκας, προβάλλοντας την κομψότητα της μέσω του δικού του προσεγμένου πατρόν. 

(φωτογράφηση της σελίδας και ρετούς  La mode de Pinktag)

Διαφήμιση Kodak 1962

 

Ολοσέλιδη διαφήμιση των φωτογραφικών φιλμ Kodak, που εμφανιζόταν το Καλοκαίρι του 1962 στα περιοδικά Γυναίκα και Ταχυδρόμος. 

Η επιτυχία της διαφήμισης οφείλεται στην λιτότητα της εικόνας που έχει λίγα και καθαρά χρώματα, ενώ τονίζεται ιδιαιτέρως η χαρά της ζωής που δεν εξαρτάται από τα χρήματα, καθώς στο κάδρο δεν βρίσκεται απολύτως κανένα υλικό αγαθό. 

(φωτογραφία της σελίδας του περιοδικού La mode de Pinktag)